Afvalwater is een eeuwige bron om watertekort te stoppen
Laatst ontving onze wijk in Amersfoort een aankondiging van een rioolrenovatie. De vrijdag daarop mochten we niet douchen en moesten ook de vaatwasser en de wasmachine uit blijven. Het zijn beperkingen waar we zelden mee worden geconfronteerd en het benadrukt hoe vanzelfsprekend het is om als huishouden dagelijks honderden liters water weg te spoelen.
Daarentegen stelt het Financieel Dagblad in haar tweeluik over water en droogte (26 en 27 november 2020) terecht de droogteproblematiek aan de orde. De cijfers en vooruitzichten liegen er niet om. Als we willen voorkomen dat lokale beschikbaarheid van water onze maatschappij gaat dicteren is er noodzaak tot actie. In het zuiden en oosten van ons land is deze problematiek het meest urgent. Een ander recent voorbeeld (Waterforum, 1 december) verhaalt over de droogteproblemen in de Achterhoek en de voorgenomen acties van o.a. Waterschap Rijn en IJsel en de provincie Gelderland. De “zoektocht naar de eeuwige bron” van water is een feit geworden; nu ook in Nederland.
Afvalwater zou zomaar het antwoord kunnen zijn. Waar in verschillende andere landen het afvalwater ná zuivering wordt hergebruikt en een standaard onderdeel van de waterhuishouding is, is dat in Nederland niet of nauwelijks het geval. Ons gezuiverde afvalwater (effluent) komt uiteindelijk grotendeels via de rivieren terecht in de Noordzee. Gesprekken met vakgenoten uit landen waar droogte aan de orde van de dag is, leiden direct tot kant-en-klare lijstjes met waterkwaliteitseisen en toepasbare technologieën om hergebruik mogelijk te maken, van Californië (VS) tot Spanje. In Nederland daarentegen raken we verzeild in meerjarige vergunningstrajecten pendelend tussen Activiteitenbesluit miliebeheer (AMB), het Besluit kwaliteitseisen en monitoring water (Bkmw), het Infiltratiebesluit Bodembescherming, KWR-doelstellingen en de Emissie-Immisie toets. Onbelangrijk? Zeker niet, maar getuigt het van een “sense or urgency”? Nee.
Er is (afval)water genoeg. We kunnen dit inzetten om lokale waterschaarste tegen te gaan. Decentrale bestrijding van watertekorten met afvalwater dus. Hoe dat zou kunnen werken? Uit de bestaande riolering wordt een hoeveelheid van enkele honderden kubieke meters per dag afgetapt en naar een decentrale kleine afvalwaterzuivering geleid. Die zuivert het water tot het schoon genoeg is voor gebruik in de landbouw of als aanvulling op het grondwater. Zo kan één kleine zuivering maandelijks meer dan 30 ha landbouwareaal voorzien van gezuiverd effluent. Genoeg om duurzaam in de waterbehoefte van zo’n 5 landbouwbedrijven te voorzien. In de wintermaanden, wanneer er minder directe vraag is, wordt het gezuiverde water voor aanvulling van het grondwater gebruikt.
Het is niet verwonderlijk dat in de gebieden waar het watertekort het nijpends is, de daadkracht het grootst is. Dit concept is het uitgangspunt in een samenwerkingsverband tussen Limburgse machinebouwer SBE en adviesbureau Royal HaskoningDHV. Op basis van de Nereda afvalwatertechnologie van Royal HaskoningDHV is zo een kleinschalige (package) zuivering ontwikkeld die op lokaal niveau water van verschillende kwaliteiten kan leveren al naar gelang de behoefte van het seizoen. Samen met het Waterbedrijf Limburg wordt nu gekeken of dit in de praktijk kan worden gerealiseerd. Zo kan straks op lokaal niveau water van verschillende kwaliteiten worden geleverd al naar gelang de behoefte van de boer. Vanzelfsprekend is dit concept toe te passen in meerdere gebieden waar men met droogte kampt en waar stad en platteland verweven zijn.
Afvalwater zou zomaar het antwoord kunnen zijn. Waar in verschillende andere landen het afvalwater ná zuivering wordt hergebruikt en een standaard onderdeel van de waterhuishouding is, is dat in Nederland niet of nauwelijks het geval. Ons gezuiverde afvalwater (effluent) komt uiteindelijk grotendeels via de rivieren terecht in de Noordzee. Gesprekken met vakgenoten uit landen waar droogte aan de orde van de dag is, leiden direct tot kant-en-klare lijstjes met waterkwaliteitseisen en toepasbare technologieën om hergebruik mogelijk te maken, van Californië (VS) tot Spanje. In Nederland daarentegen raken we verzeild in meerjarige vergunningstrajecten pendelend tussen Activiteitenbesluit miliebeheer (AMB), het Besluit kwaliteitseisen en monitoring water (Bkmw), het Infiltratiebesluit Bodembescherming, KWR-doelstellingen en de Emissie-Immisie toets. Onbelangrijk? Zeker niet, maar getuigt het van een “sense or urgency”? Nee.
Er is (afval)water genoeg. We kunnen dit inzetten om lokale waterschaarste tegen te gaan. Decentrale bestrijding van watertekorten met afvalwater dus. Hoe dat zou kunnen werken? Uit de bestaande riolering wordt een hoeveelheid van enkele honderden kubieke meters per dag afgetapt en naar een decentrale kleine afvalwaterzuivering geleid. Die zuivert het water tot het schoon genoeg is voor gebruik in de landbouw of als aanvulling op het grondwater. Zo kan één kleine zuivering maandelijks meer dan 30 ha landbouwareaal voorzien van gezuiverd effluent. Genoeg om duurzaam in de waterbehoefte van zo’n 5 landbouwbedrijven te voorzien. In de wintermaanden, wanneer er minder directe vraag is, wordt het gezuiverde water voor aanvulling van het grondwater gebruikt.
Het is niet verwonderlijk dat in de gebieden waar het watertekort het nijpends is, de daadkracht het grootst is. Dit concept is het uitgangspunt in een samenwerkingsverband tussen Limburgse machinebouwer SBE en adviesbureau Royal HaskoningDHV. Op basis van de Nereda afvalwatertechnologie van Royal HaskoningDHV is zo een kleinschalige (package) zuivering ontwikkeld die op lokaal niveau water van verschillende kwaliteiten kan leveren al naar gelang de behoefte van het seizoen. Samen met het Waterbedrijf Limburg wordt nu gekeken of dit in de praktijk kan worden gerealiseerd. Zo kan straks op lokaal niveau water van verschillende kwaliteiten worden geleverd al naar gelang de behoefte van de boer. Vanzelfsprekend is dit concept toe te passen in meerdere gebieden waar men met droogte kampt en waar stad en platteland verweven zijn.
Vanwege standaardisatie van deze kleinschalige zuivering zullen de kosten voor bouw en onderhoud ongeveer gelijk zijn aan die van de gebruikelijke wijze van grootschalige afvalwaterzuivering. Belangrijk verschil is dus dat er in dit nieuwe concept een duurzame waterbron voor de boer en natuur wordt gecreëerd, terwijl in de conventionele zuivering dit water grotendeels ongebruikt wordt geloosd. Bijkomend voordeel is dat hierdoor de aangevoerde vracht naar bestaande (conventionele) afvalwaterzuiveringen verlaagd wordt, waardoor er bijvoorbeeld minder snel een uitbreiding nodig is. Daardoor wordt feitelijk de levensduur van die bestaande grootschalige installaties verlengd. Ergo, uw honderden liters afvalwater worden op deze manier ingezet om lokaal watertekort te bestrijden. U kunt weer met een gerust hart douchen.
Dit betoog borduurt voor op mijn opiniestuk dat Het Financieele Dagblad op 4 december 2020 publiceerde.
Dit betoog borduurt voor op mijn opiniestuk dat Het Financieele Dagblad op 4 december 2020 publiceerde.
Vraag of opmerking?
Neem contact op met onze Watertechnologie experts!
Language is changing...